Ceci est l'éditorial n° 94     Liste des éditoriaux     Retour accueil     Dernier numéro

L'occitan al país

L'occitan, aquel vocable m'agrada, per sa fermetat, son timbre, sa color. Lo jorn que comprenguère que las paraulas musicalas que enlusián mon enfància a l'ostal s'apelavan atau, ne foguère content encara mai. Atau una ondada de matises e de ressons rejonhiáun una granda lenga del patrimòni prestigiós.

D'ont es venguda aquela idèia d'occitan predator escafaire de diferéncias, de lingüistas de laboratòri demasiats que s'atemariáun contra les malhums sosterranhs… ? Ubris de París, crispacions rodanencas o alvernistas, languison agraumelada ? Los lingüistas aun l'esquina larja mès aparem-los contra la maldisença : me rapèle qu'un jorn un mèstre de l'occitan referencial (se vos plai !) me faguèt repròche d'una transcripcion en grafia classica adaptada que rendiá pas pro una particularitat del vivarò-alpenc… Ai la remembrança de l'ostal de familha ont ma maire de Rilhac-Xentria e mon paire de Sanhabós cantavan :

Per bien la chantar viva las Lemosinas

Per bien la dançar viva los Auvernhats !

L'occitan modèrne que se visca cada jorn sens exclusiva es pas fòra-sòl. Los lingüistas nòstres faun biaus coma lo païsan dins L'aiga sorga de vida, capítol-clau de las Rabusadas del suc de la Gana tant indispensablas. Son un pauc coma lo poèta de A la Marianna d'Auvèrnha :

Lavère tos penons, ta cara e tas manòtas,

E, quora te veguère al capièu d'un torrel

Prenguère tos pièus d'òr per dels rais de solelh,

E per un fresc parelh de majofas tas pòtas.

Brasigat al país, al buf del temps, l'occitan es una lenga una e divèrsa que reviuda una fervor aculhenta a l'endeman al delai de las passas pallufècas e dels asuèlhs bas, una terranha trinitària sempre recomençada que dona d'alas als pès, una palingenesia d'espèr.

Nadal de Prima !