.GIF){kind=logo}
Ceci
est l'éditorial n° 91 
Liste
des éditoriaux
Retour
accueil
Dernier
numéro Ceci
est l'éditorial n° 91 Liste
des éditoriaux
Retour
accueil
Dernier
numéro
Dins la segonda meitat del sègle XX, la renaissença occitana s'es concretizada subrebèlament ambe l'entrada progressiva de sa lenga dins los mediàs e a l'escòla, l'organizacion de concors de recrutament e la creacion de pòstes d'ensenhaires, evolucion que rendiá possibla una transmission que las familhas se'n chautavan pas plus. E aquò foguèt l'emission de FR3 Tolosa Viure al País en 1981, son indicatiu luminós, la cordelada dels ensenhaires que fogosament se botèron al talh. La descobèrta e l'aprigondiment de las riquesas de nòstre patrimòni, de las possibilitats de la lenga son una experiéncia gausiva quand un ensenhament seriós respècta al còp la diversitat eissuda de l'istòria e l'unitat de la familha lingüistica dins una coëréncia occitana sopla.
Aquela evolucion es compromesa uèi per la refòrma dels collègis cridada. La discontinuitat e la reduccion de l'òfra d'ensenhament que s'enseguisson, los sindicats e los especialistas las an qüantificadas còp sec. L'interdisciplinaritat non pòt remplaçar los oraris d'estudi especific, es un pauc lo carri davant los buòus.
Cresèm comprendre que l'esperit d'aquela refòrma es pas l'ostilitat a las culturas de França tant mai que ara es afichada una possibla ratificacion parlamentària de la Carta de las lengas regionalas. Après tot la preséncia de la lenga regionala dins los EPI es mièlhs que lo reget e la " vregonja " d'un temps èra o las vituperacions preventivas contra un dangièr de comunautarisme. La sollicitacion de l'occitan es un biais de l'integrar dins de projèctes convidaires e pòt desengorgar de mitans ensenhaires tròp rivarolistas. Es comprensible que la Ministra ensage de preparar los collegians a un monde que s'alarga e arrèsta pas de cambiar. Cal ben assumar l'ideologia de la diversitat que al sègle XX nos a portats.
Lo problèma es lo tetarèl, cossí, sens ensenhament metodic, comunicar una lenga e una cultura dont volèm que siaga vivas e non pas sonca instrumentalizadas coma tanplan se pòt faire amb lo lonhdan chinés, l'itita o quauqua lenga mòrta ? Cal abeurar las raisses, las oras d'ensenhament efectiu son tantes d'oasis verdejants que nos desassedan… Senhor Dieu, da mihi potum !
Ajustaments e modalitats d'aplicacion van èstre determinants. Se d'unes veson dins aquel afar l'ocasion d'un escafament indolòr de l'identitat nòstra, l'arrasament e la dilucion egalitaristas faràn la jaça a l'anglés sens profièch per degun.
En esperar, persuadiscam, manifestem a Montpelhièr, especialament lo 24 d'octòbre, encoratgem que mai la sociabilizacion de la lenga per carrièras, als portanèls, a l'azard dels rescontres. Un novèl atge de l'aparament punteja.
1 Un projècte geo-toristic podriá per exemple integrar dels luòcs associats a dels trobadors : Senzèrgue, Sanha, Vic, Ventador, Sant-Julian-Chaptuelh coma fasiá Clamenç Besombas amb son PAE sus Francés de Murat.