Ceci est l'éditorial n° 88     Liste des éditoriaux     Retour accueil     Dernier numéro

L' indispensabla part

Aqueste estiu, après una peripecia pendent un viatge organisat, un òme d'un atge creguèt èstre dins lo còp en comentar : " Aüèi cau conéisser l'anglés. Nòstre occitan es plan polit, l'ensenhon a l'escòla, mès de qué nos sèrv senon a faire plaser al pepé ? Se volètz visitar lo Japon, la Tailanda, l'Australia, barrutlar per lo monde, amb l'anglés i podètz anar, vos tiraretz d'afaire pertot. " Una votz off giunèt ben : " Oblidem, escafem, quò serà tant de mens a carrejar, serem d'òmes nuòus, quò serà la colonisacion sens dolor, la mai capitada de l'istòria. " L'ora èra al torisme, pas als grands debats mès aquel sovenir de vacanças ara m'es tornat.

Quò's vertat : uèi que podèm nos transportar pertot sus la tèrra e comunicar sul pic d'una latituda a l'autra, una comunautat d'interès e d'idèias se desmapa e la necessitat d'una lenga comuna se vei coma lo nas al mièg de la cara. L'anglés es en situacion de devenir aquel ligam " sople e elastic " segon una expression d'un oncle meu dins d'autres contèxtes, mai se la solucion esperantista demòra totjorn possibla.

L'existéncia d'un tal otís, natural o artificial, es pas un problèma en se : la lenga trachamand empacha pas l'estudi aprigondit d'una o doas lengas de cultura dont l'occitan es. Cò nòstre, la formula presada per de lingüistas renommats es estada sovent lo triò : language of the world - mai o mens maltractat al passatge -, lenga estrangièra, lenga regionala. Segur, dins l'ambient utilitarista e massificaire que s'es installat, l'enjòc vital de la cultura, l'estacament regional devon pas èstre escamotats.

Aquí especialament, se quicharà jamai pro chas nautres sus l'occitan, indispensabla ala d'una òfra d'ensenhament pertinenta. Vida nòstra e sovenirs, causidas e grandas questions umanas, los podèm considerar a travèrs lo filtre irisat de la cultura d'òc en èstres liures, informats, pro esclairats per escartar les marrits paches que oblitèran la civilisacion europèa.

Coma a rason lo cantaire del Mezenc que vos engatge a escotar sus Youtube (Du côté de chez moi, Stéphane Aoustet) ! Lo passat es present fins dins l'avenidor.

 

Nadal Lafont

Part : dins lo sens de " volet " (partida d'un programa), Sin. Ala (en occitan provençal)

Stéphane Aoustet