Ceci est l'éditorial n° 86     Liste des éditoriaux     Retour accueil     Dernier numéro

Camins mistralencs

Me sembla que lo fum de celebracions de Mistral aquesta annada, es mens viscut coma un rabu-ritual que coma l'ocasion de tornar aprigondir sincèrament la demarcha indicada per l'escrivan màger de Maiana.

Per el, cada òme recep de l'endrech ont espelís una emprenta ligada a sas primièras percepcions, modelada per l'istòria, la geografia, la civilisacion, revertada per una lenga. Pas tròp escafar aquela emprenta dins lo grand revolum d'una epòca es al còp una mena de patriotisme, d'umanisme e de culte de se. La tradicion, lenta creacion contunha, ajuda en destriar çò bon, esclaira e libèra, salva l'arma contra los totalitarismes, los eslogans, las etèrnas entrepresas de dominacion, l'uniformitat.

La Provença a gasanhat sus aquela viá, mentre que l'òc en Planesa da Sant-Flor esturlusís pas gaire. Benlèu qu'en Auvèrnha nos seriam pas pro atemats a l'emprenta nòstra ? Si pr'aquò. Quauques exemples entre mila o fan pro veire : Bancharel, son jornal l'Avenir del Cantal, sas Velhadas auvernhatas…, los poèmas de Flor de brossa recitats de generacion en generacion, amb las montanhas, los personatges tipics ; e Beneset Vidal, Enric Gilbèrt en Auvèrnha bassa e Velai ? Las cançons de Loís Debrons : Nòstre departament A sos òmes sabents, Conseissètz ben lor nom : Gerbèrt, Duclaux, Delzons, Les Charmes, Lintilhac, Cranes enfants d'Orlhac, E, tèrra gloriosa, Vermenosa !1 E los racontes carladesencs del Duc de la Sala, los Mestierals d'Auvèrnha de Joan de Cabana, Pèire Biron dins la premsa, lo teatre de Joan Fay, tant de grops felibrencs valerós, Terrador floricat, La Miramontesa, Los Boscàs, L'Iraliòt, las vacas de Fèliç Daval, las ribièiras de Jòrdi Maurici Maury, e los convises, quista pietadosa de la paraula viva al ras de totes. Lo CD de la corala del Convise es justament a mand de sortir.

Que dins son enavant, l'occitan garde quauque sovenir de la fauda mairenala e se redusisca pas a una idèia copada de sas raices, salpicada a l'agrat de las comoditats, de las teorias, dels escamotaires.

L'idèia occitana que cal enalçar a jamai, essenciala, vitala contra la temptacion d'espeçar la lenga, pòt parlar als sens e marcar nòstras vidas, en durbir d'armonicas de patrimòni e d'aventura al pè del cèu espiralat.

Nadal Lafont

1 Cançon de Loís Debrons : Qué soi fièr d'èstre auverhat !