Editorial n°25        Liste des éditoriaux     Retour accueil     Dernier numéro

La carta europèa de las lengas regionalas e minoritàrias

La carta europèa es a mand d'èstre signada pel primièr ministre Lionèl Jos-pin mas se ditz qu'un quarantenat de para-grafs solament seriáun pres en còmpte (sus 94), que la portada del tèxte seriá redusida… L'article 2 de la Constitucion, el, se pòrta plan : degun l'a pas escarraunhat. Segur, los coarronèls centralistas e l'intelligentsia la-minadoira aun ajut lors intradas, coma se un bocinèl de diferéncia e de cultura mai ame-naçava la Republica. Los que se créson pro-prietaris, de tèrras o d'idèias, aun totjorn paur…

Vòle ben creire que la qualitat pri-mièra d'un govèrn es mens lo coratge politic que lo biais, e que uèi se pòt pas quitar dels uèlhs l'agulha dels sondatges. De promessas o de laissar-creire que pàgon avant las elec-cions pòdon embarrassar après se la realiza-cion desagrada a tròp de monde, per Dieu !

E los Occitans son pas pro legibles dins aquel contèxte. Espèron tròp sovent la becada de farina e socialízon pas pro lor parlar. Pr'aquò recebèm ben las cadenas TV estrangièras ; las lengas europencas comén-çon de se far ausir per las carrièras ; de co-munautats immigradas víscon lor cultura sus l'airal francés. I a ges de rason d'estrangolar las culturas regionalas, religats que sèm per un fum de mediàs, francés, europèus, mon-dials… Las prudéncias singularas del plural prèston un pauc a rire. 'Quò's unic !

Espère que lo mai mèstre (mercés pasmens !) serà pas esquerròt per signar la carta, acte istoric que servirà son imatge e son aflat.. Doça França, çò disiá la cançon de Roland e d'Olivièr… La vertadièra tradi-cion francesa, l'interès general son pas l'afrejoliment bufèc. Dins aquela tempor de fin de millenari, aculhiscam la diferéncia ambe plaser, e mai, entretengam lo gost e la cultura de la suspresa, coma una marca de civilizacion, una gratificacion sociala e este-tica, sens alunhar la racionalitat. L'occitan es una fònt d'escasenças favorablas còntra los mòtles, los corsets, los discors securitaris desvirats. Trobem-ne al nòstre agrat.

Amb l'occitan mai de colors, dítz justament lo collectiu occitan.

Nadal Lafont.