.GIF){kind=logo}
Editorial
n°14 
Liste
des éditoriaux
Retour
accueil
Dernier
numéro Editorial
n°14 Liste
des éditoriaux
Retour
accueil
Dernier
numéro
Inedichs lengadocians
Una cultura viva se pòt pas contentar de commemoracions celebrativas o de legi-das ideologicas sus pena d'escapar mau a la folclorisacion o de tornar porgir la pensada unica. Lo Convise, dempuèi sa fondacion lo 10 d'agost 1992, vòu èsser una contradic-cion feconda que, sens esperit de capèla ni a priorí còntra quau que siaga, bute a la plura-litat culturala contra la lobisacion de l'occitan.
La publicacion dels Inedichs lengado-cians d'Arsèni Vermenosa rebat aquela in-tencion de fons.
Comunica al public un aspèct del pa-trimòni. Lo Convise, que practica la paraula populària cada jorn, a pas cap de mesprètz teoric pels nivèls de lenga pus elaborats ni pel " lengatge del rèire-grand ". Conéisser son passat e sas riquesas patrimonialas em-pacha pas d'agachar al dessús de l'asuèlh.
Aquelses Inedichs pòrton un pauc de meula dins l'ordinari cultural occitan. S'i tòrnon trobar de tèmas definitivament asso-ciats al nom de Vermenosa : la celebracion de l'Auvèrnha, l'amor de la natura, de la montanha, de la caça, une fe crestiana prion-da. Mas atanben d'aspèctes mens coneguts de son òbra :
- Lo " primièr Vermenosa " que mai d'un cronicaire n'auguèt la languison, contaire plen de vèrbia e de maliça, quora ironic, quora umorista al sens precís del mot, plan rabelaisian a l'ocasion : cossí un autor occitan ò seriá pas quauque bocin ? - Lo militant trufandièr que sas satiras inspiradas per la comedia politica orlhaguesa li aviáun valgut la celebritat plan davant Flor de brossa e, finalament, áun pas vielhit tant los comportaments d'aquel temps revèrton les nòstres. Los ensenhaires de licèu o de facultat se'n serviráun benlèu per estudiar la satira, l'ironia, l'umor, la vila, per çò que aquelses tèxtes son pas totes ligats a la campanha.
- Lo felibre viscant son epòca al present, celebrant las figuras majas de son temps : lo Paire Robèrt que fondèt la Deve-sa, lo general Canrobèrt d'a Sant-Ceret, Tis-sandièr d'Escos...
- Lo prosator raufi pas pro co-negut (La petairòla !)
Es una publicacion a vocacion peda-gogica per totes : grafia classica e grafia ori-ginala se costéjon e la revirada francesa es en fàcia. Lo monde que vòlon aprendre lo lexic, la prononciacion, l'escritura de l'occitan dins l'airal orlhagués áun aquí una esplecha comòda. En mai, las nòtas en fin de volume lígon l'òbra de Vermenosa a l'istòria e a la geografia localas e generalas.
Atau aquelses Inedichs complèton la coneissença del poèta d'en Vièla e pòdon menar a tornar legir sos dos primièrs recuèlhs, e mai, quau sap ? endralhar un interès novèl per la literatura de nalta Auvèrnha : mai d'un còp, soi estat susprés per la raretat de las referéncias a la literatura auvernhata dins d' estudis qualitadós fachs dins lo miègjorn. Es pas demandat de o tot tregir sans reflexion. Justament, a cadun de trobar las ressorsas que nos balha l'escrivan-far cantalés, los aspècts de son messatge que pòdon èstre tornats pensats uèi dins una situacion istorica complètament diferenta. Ambe lo metòd sans las interpretacions automaticas, una poncha d'umor en tombar lo casco, un pauc de pè en rièr, se pòt reflechir tornamai a la situacion de la nòstra lenga per la mièlhs plaçar uèi per uèi.
Los Inedichs lengadocians voldriáun èsser una contribucion per enriquesir la vida culturala occitana mès, d'escriure aquò, ma modestia s'inquieta e quicòm me tafura : benlèu la demanda culturala es pas pro fòrta uèi o es pas la mèma... Benlèu lo libre será pas qu'una gota d'aiga dins la mar... Dempuèi la mòrt de Vermenosa, l'occitan, rai, a cambiat de signe mès, al moment que se professionalisa, me sembla que son ensenhament dins l'Educacion Nacionala, viá vertadièrament portaira e democratica, es pas pro pres en compte.
Mès, leiçon de basa, la liura paraula de Vermenosa me tòrna lèu escarbilhar :
Cars legeires e convisaires, vos desire a totes la liura gaug de Vermenosa.
Nadal Lafont.